• 99 içerik
  • 11 kategori
  • 11 yorum
  • 5 tane de
  • denizci

  • 900 views

  • Mart 9, 2019

  • 0

  • 1

Bow Thruster (Baş ve Kıç İter) Çalışma Mantığı Nedir?


Baş ve kıç iterler gemilerin manevra yeteneğini arttırmak için baş ve kıç tarafta bulunan bir itme kuvveti oluşturan sistemlerdir.  21.yy da üretilen gemilerin çoğunda Baş iter (Bow Thruster) bulunmaktadır.  Römorkör maliyetlerinden kurtulmak ve manevrayı kolaylaştırdığı için oldukça popüler sistemlerdir. Genelde geminin kemere istikametinde,  tünel şeklinde kovaların içine koyulan pervanelerden oluşurlar.​ Fakat bazı çeşitlerinde ise tünel içerisinde olmayan ve geminin karinasına ayrı bir ünite olarak koyulan olanları da mevcuttur.

Bunlar genelde istenilen yöne joystick kollarla döndürebilme kabiliyetine sahip olan sistemlerdir. Bu sistemlerde pervanelerin yönleri sabit ve değişken olarak görülebilir. Genel olarak su jeti, elektromanyetik gibi sistemlerle çalışılar. Değişken pervane sistemlerinde kanatların açısı hidrolik bir düzenekle ayarlanabilir.

Bu sistemler inşa edilirken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır,

Tünel içerisi suyun akışının rahat bir şekilde olması için pürüzsüz olmalı ve herhangi bir engel bulunmamalıdır.

Tünelin kalınlığı geniş olmalıdır.

Pervaneler tünel içerisinde orta kısımda bulunmalıdır.  Orta kısımda olmaması durumunda her iki tarafa aynı devirde farklı güç iletilmesi sorununa neden olur.

Bow thrusterlar geminin boş ve yüklü olduğu durumlar göz önünde bulundurularak suyun altında kalacak şekilde yapılmalıdır.

Tünel uzunluğu tünel çapının iki ya da üç katı olacak şekilde tasarlanmalıdır

Baş ve kıç iterler düşük süratlerde etkili olurlar. Gemi üzerinde hiç yol yokken maksimum etki gösterirler.  4 & 5 deniz mili üzerine çıkan süratlerde etki etmezler. Bunun nedeni ise Bernoulli kanununda söz edilen hidrodinamik etkileşimdir.

Bernoulli kanunu nedir?

İsviçreli bilim adamı Daniel Bernoulli tarafından 1738 yılında tarihe geçmiştir. Akışkanların hız ve basıncı arasındaki ilişkiyi tanımlamıştır. “Özetle sürekli olarak akışkan bir sistemin içindeki toplam enerji akışkan yolu üzerinde sabittir.” der. Bu demek oluyor ki akışkan sistemindeki hız artarsa basınç düşer, hızla basınç arasında ters bir orantı vardır ve bu sayede toplam enerji sabit olur.

Örneğin bir gemi seyir halindeyken baş iter devreye sokulduğunda baş iter tünelin giriş ve çıkışında basınç alanları oluşturur.  Aşağıdaki şekilde baş iter sancak tarafa çalıştırılmıştır.  Yani sancak taraftan çekilen su iskele tarafına atılmaktadır. Şekildeki B ve C noktalarında yüksek basınç alanları vardır. Giriş ve çıkışa yakın olan D ve A noktalarında ve özelikle suyun atıldığı A noktasına yakın alanlarda suyun daha hızlı hareket etmesinden ötürü alçak bir basınç alanı oluşur.

 

Sonuç olarak yüksek basınç alanından alçak basınç alanına doğru baş iter gemiyi döndürmek istenilen yönün tersine gemiye hidrodinamik bir kuvvet uygular. Hız arttıkça basınç alanları derinleşir ve bu ters etkinin de kuvveti artacaktır, sonuç olarak baş iterin etkisi azalacaktır. 2 mil süratin üzerinde baş iterin etkinliği %50 civarında azalmaktadır.


Yazar: denizci

90 yazı yazmış
Profilini Gör
YORUM YAP

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir.