Gemilerde demir halk arasında çapa, çıpa olarak bilinen, kütlesi ağır bir cismi ucunda halat ya da zincir yardımı ile deniz dibine atıp tekneyi sürüklenmeden, sabit olarak denizde kalabilmesini sağlamak amacı ile kullanılmaktadır. Bu zincirler galvaniz ve paslanmaz çelik olarak değişiklik göstermektedir. Galvaniz olanlar daha ekonomiktir. Tekneye uygun olan sağlam bir demir ve zincir ile donatmanız teknenin ve içinde çalışan, seyahat etmekte olan kişilerin güvenliği açısından önem arz etmektedir.

Demir, komple zincir veya zincir-halat, halat olarak donatılır. Sadece zincir kullanmak demirin dipte tutunma gücünü arttırırken uzun zincirler hem maliyet olarak hem de teknenin baş tarafında fazladan ağırlık oluşturmaktadır. Sadece zincir genellikle büyük boy tekne ve gemilerde tercih edilmektedir. Sadece halat kullanacak olursanız, derinliğin yaklaşık 10 katı uzunluğunda halata ihtiyaç duyulur. Sadece halat ile demirleme yapmak ufak boy teknelerde ve botlarda tercih edilmektedir.

En çok kullanılan ve güvenli olan ise; zincir ve demir halatının birlikte kullanılmasıdır. Tekneye uygun ağırlıkta demir ve zincir veya zincir halatı kullanılması gerekir. Böylelikle baş tarafta fazladan ağırlık oluşmayacak ve maliyet açısından da etkili olacaktır.

Demiri funda etmeden önce demir atılacak yerin çevresinde tekne, kayalık, sığlık olup olmadığı kontrol edilmelidir.  Böylelikle teknenin demir taraması olasılığında gerekli müdahale için yeterli zamana sahip olmamızı sağlamış oluruz. Gerekli kontrollerin ardından mümkünse rüzgâr yönünü pruvaya almalıyız. Böylece zinciri düz bir hat şeklinde sermemizi sağlamış oluruz.

Demir funda edilmeden önce teknedeki yol kesilmeli ve demir deniz tabanına ulaştığında ağır yol tornistan ile zincir ve halatı düz bir hatta sermeliyiz. Şayet tekne durduktan sonra zincir ve halatı sererseniz zincir dolanır ve tutunma kuvveti sağlayamaz. Demir yavaş yavaş funda edilmelidir.  Demiri döşedikten ve deniz dibini tuttuğundan emin olduktan sonra çevredeki cisimlerden kerteriz alarak demirin tarayıp taramadığını anlayabiliriz. Gece demirde kalacaksanız demir fenerinizi yakmalısınız. Eğer gündüz ise siyah küre toka edilmelidir. Eski Denizciler demiri funda ederken “Funda demir Bismillah” derler ve demirin kendilerine sorunsuz bir şekilde geri döneceğine inanırlardı.

Salınım Payı;

Demir döşendikten sonra halata veya zincire verilen kaloma miktarına oranla tekne rüzgârında etkisi ile iskele sancak doğrultusunda gezinmesine salınım payı denir. Demir atıldıktan sonra kaloma payı verilirken, hava değişimi de göz önünde bulundurularak çevre gemi veya karaya temas etmemesi için salınım payı doğru hesaplanmalıdır. Denize bırakılan zincir boyu  + tekne boyu olarak salınım payını belirleyebilirsiniz.

Vira Demir;

Demir vira edilirken baş taraf ve köprü üstü ile iletişim halinde olunmalıdır. Demir vira edilmeye başlanıldığı zaman hafif yol verilerek demirin üzerine doğru gidilir. Böylelikle ırgata binen yükü azaltarak ve vira işleminin hızını artırılmış olunur. Demirin apiko ve salpa durumlarına dikkat edilmelidir. Demir dipten kurtulduğu zaman yani salpa durumuna düştüğü an demirin güverteye zarar vermesini çarpmasını engellemek için makinede ki yol kesilmelidir. Demir güverteye alınırken deniz suyu ile çamur, yosun vb. şeyler temizlenmelidir.

Demir Takılması;

Bazı durumlarda demir deniz dibindeki kayalık vb şeylere dolanarak geri alınması mümkün olmayabilir. Bu gibi bir durumda ırgata fazla yüklenilmemelidir. Fazla yüklenilmesi ırgat motorunda arızaya sebep olabilir.  Demirin etrafında ağır yolla dönmek, demirin tırnaklarına zinciri dolamak veya takıldığı yerin tersine denk getirerek vira etmeye çalışılmalıdır. Eğer demiri kurtulmuyorsa demiri orada bırakarak bulunduğunuz yeri GPS üzerinde işaretleyip koordinatları bir kenara not etmelisiniz. Daha sonra profesyonel dalış hizmeti veren kişilerden demiri almak için yardım talebinde bulunabilirsiniz.